दक्षिणी एसियाका विश्व सम्पदा क्षेत्रहरूको सूची

विकिपिडिया, एक स्वतन्त्र विश्वकोशबाट

संयुक्त राष्ट्र शैक्षिक, वैज्ञानिक एवं सांस्कृतिक सङ्गठन (युनेस्को)द्वारा दक्षिण एसिया क्षेत्रमा रहेका ६ वटा देशहरूको ६० वटा सम्पदालाई विश्व सम्पदा क्षेत्रमा मान्यता प्रदान गरिएको छ । जसमा अफगानिस्तान, भारत, नेपाल, श्रीलङ्का, पाकिस्तान तथा बङ्गलादेश रहेका छन् । दक्षिण एसियामै रहेको भुटानमाल्दिभ्सको कुनै सम्पदालाई युनेस्कोले हालसम्म मान्यता दिएको छैन ।[१][२] यस क्षेत्रमा रहेको भारतको सबैभन्दा बढी ३७ (६औँ क्रम विश्वव्यापी) सम्पदा सूचीकृत गरिएको छ ।[३] यस क्षेत्रबाट सबैभन्दा पहिले काठमाडौँ उपत्यका तथा सगरमाथा राष्ट्रिय निकुञ्जलाई युनेस्कोले विश्व सम्पदा सूचीमा समावेस गरेको थियो ।[४]

बङ्गलादेशका विश्व सम्पदा क्षेत्रहरू

  † खतरापूर्ण सम्पदा
क्रम

सं.

नाम चित्र क्षेत्र युनेस्को डेटा क्षेत्रफल समय विवरण सन्दर्भ
बगेरहाट जिल्लाको ऐतिहासिक मस्जिद सहर
बगेरहाट जिल्ला, खुलना विभाग
निर्देशाङ्क: अक्षांश छैन
Invalid arguments have been passed to the {{#coordinates:}} function
सांस्कृतिक:
(iv)
१९८५ [५]
पहारपुरमा रहेका बौद्ध विहारका अवशेषहरू
नाओगावं जिल्ला, राजशाही विभाग
निर्देशाङ्क: अक्षांश छैन
Invalid arguments have been passed to the {{#coordinates:}} function
सांस्कृतिक:
(i), (ii), (vi)
१९८५ [६]
सुन्दरवन
खुलना विभाग
निर्देशाङ्क: अक्षांश छैन
Invalid arguments have been passed to the {{#coordinates:}} function
प्राकृतिक:
(ix), (x)
7005139500000000000१,३९,५०० (३,४५,०००) १९९७ [७]

भारतका विश्व सम्पदा क्षेत्रहरूको सूची

  † खतरापूर्ण सम्पदा
सम्पदा चित्र स्थान प्रक्रिया क्षेत्र
हे (एकर)
वर्ष विवरण सन्दर्भ
आगराको किल्ला
रातो ढुङ्गाको अगाडि धेरै सिंगारिएको प्रवेशद्वारा
आगरा, उत्तर प्रदेश,  भारत
निर्देशाङ्क: अक्षांश छैन
Invalid arguments have been passed to the {{#coordinates:}} function
सांस्कृतिक:
(iii)
१९८३ [८]
अजन्ता गुफाहरू A line of caves, some with columns on the outside, along a rock face. औरङ्गाबाद जिल्ला, महाराष्ट्र,  भारत
निर्देशाङ्क: अक्षांश छैन
Invalid arguments have been passed to the {{#coordinates:}} function
सांस्कृतिक:
(i), (ii), (iii), (vi)
१९८३ [९]
साँचीको स्तूप A heavily decorated gate in front of a stupa. रायसेन जिल्ला, मध्य प्रदेश,  भारत
निर्देशाङ्क: अक्षांश छैन
Invalid arguments have been passed to the {{#coordinates:}} function
सांस्कृतिक:
(i), (ii), (iii), (iv), (vi)
१९८९ [१०]
चम्पानेर पावागढ पुरातत्विक निकुञ्ज Pavagadh Hill पाँचमहल जिल्ला, गुजरात,  भारत
निर्देशाङ्क: अक्षांश छैन
Invalid arguments have been passed to the {{#coordinates:}} function
सांस्कृतिक:
(iii), (iv), (v), (vi)
7003132900000000000१,३२९ (३,२८०); मध्यवर्ती क्षेत्र २,९१२ (७,२००) २००४ [११]
छत्रपति शिवाजी टर्मिनस (पहिले भिक्टोरिया टर्मिनस) Large building of reddish stone with columns, cupolas and turrets. The main cupola is topped by a human sculpture. मुम्बई, महाराष्ट्र,  भारत
निर्देशाङ्क: अक्षांश छैन
Invalid arguments have been passed to the {{#coordinates:}} function
सांस्कृतिक:
(ii), (iv)
7000285000000000000२.८५ (७.०) २००४ [१२]
गोवाको चर्च र मठहरू
A stone church.
गोवा,  भारत
निर्देशाङ्क: अक्षांश छैन
Invalid arguments have been passed to the {{#coordinates:}} function
सांस्कृतिक:
(ii), (iv), (vi)
१९८६ [१३]
एलिफेन्टा गुफाहरू
Sculpture of a three-headed figure.
एलिफेन्टा टापु, कोलाबा जिल्ला, महाराष्ट्र,  भारत
निर्देशाङ्क: अक्षांश छैन
Invalid arguments have been passed to the {{#coordinates:}} function
सांस्कृतिक:
(i), (iii)
१९८७ [१४]
एलोरा गुफाहरू Heavily decorated religious structure cut from dark rock. वेरूल, औरङ्गाबाद जिल्ला, महाराष्ट्र,  भारत
निर्देशाङ्क: अक्षांश छैन
Invalid arguments have been passed to the {{#coordinates:}} function
सांस्कृतिक:
(i), (iii), (vi)
१९८३ [१५]
फतेहपुर सिकरी Square building of red stone with two floors crowned by small turrets at each corner. आगरा जिल्ला, उत्तर प्रदेश,  भारत
निर्देशाङ्क: अक्षांश छैन
Invalid arguments have been passed to the {{#coordinates:}} function
सांस्कृतिक:
(ii), (iii), (iv)
१९८६ [१६]
ग्रेट हिमालयन राष्ट्रिय निकुञ्ज
The Great Himalayan National Park at dawn.
कुल्लु क्षेत्र, हिमाचल प्रदेश, भारत
निर्देशाङ्क: अक्षांश छैन
Invalid arguments have been passed to the {{#coordinates:}} function
प्राकृतिक:
(x)
7005117100000000000१,१७,१०० (२,८९,०००) २०१४ [१७]
महान चोल मन्दिर
A sculpture of a human shaped figure in a niche.
 भारत
निर्देशाङ्क: अक्षांश छैन
Invalid arguments have been passed to the {{#coordinates:}} function
सांस्कृतिक:
(ii), (iii)
7001220000000000000२२ (५४); मध्यवर्ती क्षेत्र १७ (४२) १९८७ [१८]
हम्पीमा स्मारकहरूको समूह
Ruins of a large decorated building.
बेलारी जिल्ला, कर्नाटक,  भारत
निर्देशाङ्क: अक्षांश छैन
Invalid arguments have been passed to the {{#coordinates:}} function
सांस्कृतिक:
(i), (iii), (iv)
१९८६ [१९]
महाबलीपुरममा रहेको स्मारकहरूको समूह
Ruins of a sandstone building with columns.
चिङ्गलेपुत जिल्ला, तमिलनाडु,  भारत
निर्देशाङ्क: अक्षांश छैन
Invalid arguments have been passed to the {{#coordinates:}} function
सांस्कृतिक:
(i), (ii), (iii), (vi)
१९८४ [२०]
पत्तदकलमा रहेको स्मारकहरूको समूह Stone structure decorated with columns, reliefs and sculptures and a high roof about the central part. बदामी, बिजापुर जिल्ला, कर्नाटक,  भारत
निर्देशाङ्क: अक्षांश छैन
Invalid arguments have been passed to the {{#coordinates:}} function
सांस्कृतिक:
(iii), (iv)
7000555999999999999५.५६ (१३.७); मध्यवर्ती क्षेत्र ११३ (२८०) १९८७ [२१]
राजस्थानको पहाडी किल्लाहरू भारत, राजस्थान,  भारत
सांस्कृतिक:
(ii), (iii)
२०१३ [२२]
हुमायुँको चिहान, दिल्ली Red and white stone building topped by a large white cupola and many small turrets. दिल्ली,  भारत
निर्देशाङ्क: अक्षांश छैन
Invalid arguments have been passed to the {{#coordinates:}} function
सांस्कृतिक:
(ii), (iv)
१९९३ [२३]
काजिरङ्गा राष्ट्रिय निकुञ्ज Grassland with a rhinoceros. असम,  भारत
निर्देशाङ्क: अक्षांश छैन
Invalid arguments have been passed to the {{#coordinates:}} function
प्राकृतिक:
(ix), (x)
7004429960000000000४२,९९६ (१,०६,२५०) १९८५ [२४]
केवलादेव राष्ट्रिय निकुञ्ज Grassland under water with deer and a flying heron. राजस्थान,  भारत
निर्देशाङ्क: अक्षांश छैन
Invalid arguments have been passed to the {{#coordinates:}} function
प्राकृतिक:
(x)
7003287300000000000२,८७३ (७,१००) १९८५ [२५]
खजुराहोमा रहेको स्मारकहरूको समूह
Very tall stone structure decorated all over with sculptures.
मध्यप्रदेश,  भारत
निर्देशाङ्क: अक्षांश छैन
Invalid arguments have been passed to the {{#coordinates:}} function
सांस्कृतिक:
(i), (iii)
१९८६ [२६]
महाबोधी मन्दिर
Very tall steep pyramid shaped stone building with reliefs all over the surfaces.
बिहार,  भारत
निर्देशाङ्क: अक्षांश छैन
Invalid arguments have been passed to the {{#coordinates:}} function
सांस्कृतिक:
(i), (ii), (iii), (iv), (vi)
7000486000000000000४.८६ (१२.०) २००२ [२७]
मानस राष्ट्रिय निकुञ्ज
Suspension bridge across a river in a forested mountain landscape.
असम,  भारत
निर्देशाङ्क: अक्षांश छैन
Invalid arguments have been passed to the {{#coordinates:}} function
प्राकृतिक:
(vii), (ix), (x)
7004391000000000000३९,१०० (९७,०००) १९८५ [२८]
भारतको पर्वतीय रेल
A small steam locomotive with three blue carriages.
 भारत
निर्देशाङ्क: अक्षांश छैन
Invalid arguments have been passed to the {{#coordinates:}} function
सांस्कृतिक:
(ii), (iv)
7001890000000000000८९ (२२०); मध्यवर्ती क्षेत्र ६४५ (१,५९०) १९९९ [२९]
[३०]
[३१]
नन्दा देवीफुलहरूको उपत्यका राष्ट्रिय निकुञ्ज
Mountain valley full of pink flowers.
उत्तराखण्ड,  भारत
निर्देशाङ्क: अक्षांश छैन
Invalid arguments have been passed to the {{#coordinates:}} function
प्राकृतिक:
(vii), (x)
7004717830000000000७१,७८३ (१,७७,३८०); मध्यवर्ती क्षेत्र ५,१४,२८६ (१२,७०,८३०) १९८८ [३२]
कुतुब परिसर र स्मारकहरू, दिल्ली
Red and white building with a white dome and a tall tower or minaret with varying cross sections depending on height.
दिल्ली,  भारत
निर्देशाङ्क: अक्षांश छैन
Invalid arguments have been passed to the {{#coordinates:}} function
सांस्कृतिक:
(iv)
१९९३ [३३]
लाल किल्ला परिसर Gate in a red wall crowned by various small cupolas and turrets. दिल्ली,  भारत
निर्देशाङ्क: अक्षांश छैन
Invalid arguments have been passed to the {{#coordinates:}} function
सांस्कृतिक:
(ii), (iii), (vi)
7001980000000000000९८ (२४०); मध्यवर्ती क्षेत्र १०० (२५०) २००७ [३४]
भिमबेटका चट्टान आश्रय Red rock paintings of humans and humans on horses. मध्यप्रदेश,  भारत
निर्देशाङ्क: अक्षांश छैन
Invalid arguments have been passed to the {{#coordinates:}} function
सांस्कृतिक:
(iii), (v)
7003189300000000000१,८९३ (४,६८०); मध्यवर्ती क्षेत्र १०,२८० (२५,४००) २००३ [३५]
सुन्दरबन राष्ट्रिय निकुञ्ज Mangroves on a riverbank. पश्चिम बङ्गाल,  भारत
निर्देशाङ्क: अक्षांश छैन
Invalid arguments have been passed to the {{#coordinates:}} function
प्राकृतिक:
(ix), (x)
7005133010000000000१,३३,०१० (३,२८,७००) १९८७ [३६]
सुर्य मन्दिर, कोणार्क Decorated wheel in stone relief. पुरी जिल्ला, उडिसा,  भारत
निर्देशाङ्क: अक्षांश छैन
Invalid arguments have been passed to the {{#coordinates:}} function
सांस्कृतिक:
(i), (iii), (vi)
7001110000000000000११ (२७) १९८४ [३७]
ताजमहल A white building with a big and several smaller cupolas framed by four white minarets at each corner. आगरा, उत्तरप्रदेश,  भारत
निर्देशाङ्क: अक्षांश छैन
Invalid arguments have been passed to the {{#coordinates:}} function
सांस्कृतिक:
(i)
१९८३ [३८]
जन्तर मन्तर, जयपुर A number of stone structures resembling giant sundials and other measurement instruments. जयपुर, राजस्थान,  भारत
निर्देशाङ्क: अक्षांश छैन
Invalid arguments have been passed to the {{#coordinates:}} function
सांस्कृतिक:
(iii), (iv)
7000187000000000000१.८७ (४.६); मध्यवर्ती क्षेत्र १५ (३७) २०१० [३९]
पश्चिमी घाट
Western Ghats at Matheran.
 भारत प्राकृतिक:
(ix), (x)
7007160000000000000१,६०,००,००० (४,००,००,०००) २०१२ [४०]
रानी कि वाव
Rani-ki-vav (the Queen's Stepwell) at Patan, Gujarat.
पाटन, गुजरात,  भारत सांस्कृतिक:
(i)(iv)
4.68 ha २०१४ [४१]

नेपालका विश्व सम्पदा क्षेत्रहरूको सूची

  † खतरापूर्ण सम्पदा
क्रम

सं.

नाम चित्र क्षेत्र समय युनेस्को डेटा विवरण सन्दर्भ
चितवन राष्ट्रिय निकुञ्ज चितवन राष्ट्रिय निकुञ्ज भित्र रहेको एक ताल चितवन जिल्ला, नारायणी अञ्चल,  नेपाल
निर्देशाङ्क: अक्षांश छैन
Invalid arguments have been passed to the {{#coordinates:}} function
२०औं शताब्दी २८४; १९८४; vii, ix, x चितवन राष्ट्रिय निकुञ्ज (पहिले शाही चितवन राष्ट्रिय निकुञ्ज) (चि.रा.नि.) नेपालको सबैभन्दा पहिलो तथा सबैभन्दा पुरानो राष्ट्रिय निकुञ्ज हो । यसको स्थापना सन् १९७३ मा गरिएको हो । [४२]
काठमाडौँ उपत्यका Streetscene with various characteristically shaped temple buildings. काठमाडौँ उपत्यका,  नेपाल
निर्देशाङ्क: अक्षांश छैन
Invalid arguments have been passed to the {{#coordinates:}} function
१४औं शताब्दी १३७; १९७९; iii, iv, vi काठमाण्डौ उपत्यका नेपालको ऐतिहासिक सहर तथा युनेस्को विश्व सम्पदा क्षेत्रमा सूचीकृत क्षेत्र हो । काठमाडौँ उपत्यकामा (अथवा नेपाल उपत्यका)मा ३ जिल्ला काठमाडौँ, ललितपुर तथा भक्तपुर पर्दछन् । [४३]
लुम्बिनी A large tree next to a water filled pool. रूपन्देही जिल्ला, लुम्बिनी अञ्चल,  नेपाल
निर्देशाङ्क: अक्षांश छैन
Invalid arguments have been passed to the {{#coordinates:}} function
५औं शताब्दी ६६६; १९९७; iii, vi लुम्बिनी गौतम बुद्धको जन्मथलो हो । लुम्बिनी अञ्चल यसै ठाउँको नामबाट नामाकरण गरिएको । [४४]
सगरमाथा राष्ट्रिय निकुञ्ज A village in a large mountain valley. In the distance very high snow-covered mountains are visible. सोलुखुम्बु जिल्ला, सगरमाथा अञ्चल,  नेपाल
निर्देशाङ्क: अक्षांश छैन
Invalid arguments have been passed to the {{#coordinates:}} function
१९औं शताब्दी १२०; १९७९; vii सगरमाथा राष्ट्रिय निकुञ्ज पूर्वी नेपालको सोलुखुम्बु जिल्लाको उत्तरी भागमा छ जसले सगरमाथा, ल्होत्से, नुप्त्से, चो यु, आमादब्लम हिमालहरू तथा यस वरिपरिको क्षेत्रको ओगटेको छ। यसको क्षेत्रफल ११४८ वर्ग कि.मि. छ । [४५]

पाकिस्तानका विश्व सम्पदा क्षेत्रहरूको सूची

  † खतरापूर्ण सम्पदा
क्रम

सं.

नाम चित्र क्षेत्र समय युनेस्को डेटा विवरण
मोहन जोदडोको पुरातात्विक अवशेषहरू सिन्ध, पाकिस्तान निर्देशाङ्क: अक्षांश छैन
Invalid arguments have been passed to the {{#coordinates:}} function
ईशापूर्व २६औं शताब्दी देखि ईशापूर्व १९औं शताब्दीसम्म १३८; १९८०; ii, iii मोहन जोदडो एउटा पुरातात्विक क्षेत्र हो जुन पाकिस्तानको सिन्ध प्रान्तमा रहेको छ ।[४६]
तक्षशिला पञ्जाब, पाकिस्तान
निर्देशाङ्क: अक्षांश छैन
Invalid arguments have been passed to the {{#coordinates:}} function
ईशापूर्व ५औं शताब्दी देखि ईशापूर्व २औं शताब्दीसम्म १३९; 1980; iii, vi तक्षशिला एउटा पुरातात्विक क्षेत्र हो जुन पाकिस्तानको पञ्जाबमा रहेको छ ।[४७]
तख्त-इ-बहिका बौद्ध अवशेषहरू र छिमेकी सहर सेरी बहलोलमा बाँकी रहेका अवशेषहरू खाइबर पखतुनख्वा, पाकिस्तान निर्देशाङ्क: अक्षांश छैन
Invalid arguments have been passed to the {{#coordinates:}} function
पहिलो शताब्दी १४०; १९८०; iv तख्त-इ-बहि एउटा बौद्ध गुम्बा हो जुन पहिलो शताब्दीमा बनेको विश्वास गरिन्छ । यो पाकिस्तानको खाइबर पखतुनख्वामा रहेको छ ।[४८]
लाहोर किल्ला र लाहोरमा रहेको शालिमार बगैंचा पञ्जाब, पाकिस्तान निर्देशाङ्क: अक्षांश छैन
Invalid arguments have been passed to the {{#coordinates:}} function
१५५६ १७१; १९८१; i,ii,iii मुगल साम्राज्यको समयमा लाहोरमा निर्माण गरिएको किल्ला र शालिमार बगैंचा दुई शाही धरोहरहरू हुन् ।[४९]
मकलीका एतिहासिक धरोहरहरू, थाट्टा सिन्ध, पाकिस्तान निर्देशाङ्क: अक्षांश छैन
Invalid arguments have been passed to the {{#coordinates:}} function
१४औं शताब्दी देखि १८औं शताब्दीसम्म १४३; १९८१; iii पुरातात्विक सहर थाट्टामा रहेको मकली पर्वतका एतिहासिक धरोहरहरू १४औं शताब्दीमा निर्माण गरिएको हो ।[५०]
रोहतास किल्ला पञ्जाब, पाकिस्तान निर्देशाङ्क: अक्षांश छैन
Invalid arguments have been passed to the {{#coordinates:}} function
१५४१ ५८६; १९९७; ii, iv रोहतास किल्ला पञ्जाब, पाकिस्तानमा रहेको एतिहासिक धरोहर हो ।[५१]

श्रीलङ्काका विश्व सम्पदा क्षेत्रहरूको सूची

  † खतरापूर्ण सम्पदा
क्रम

सं.

नाम चित्र क्षेत्र समय युनेस्को डेटा विवरण
पोलोननरुवाको एतिहासिक सहरहरू पोलोननरुवा, श्रीलङ्का निर्देशाङ्क: अक्षांश छैन
Invalid arguments have been passed to the {{#coordinates:}} function
ईशापूर्व १०७० २०१; १९८२; i, iii, vi पोलोननरुवा श्रीलङ्काको सबैभन्दा दोश्रो पुरानो शाही साम्रज्य हो ।[५२]
सिगिरियाको एतिहासिक सहरहरू मताले, श्रीलङ्का
निर्देशाङ्क: अक्षांश छैन
Invalid arguments have been passed to the {{#coordinates:}} function
ईशापूर्व ३औं शताब्दी देखि ईशापूर्व १औं शताब्दीसम्म २०२; १९८२; ii, iii, iv सिगिरिया श्रीलङ्काको मताले जिल्लामा रहेको पुरातात्विक क्षेत्र हो ।[५३]
डाम्बुलाको स्वर्ण मन्दिर केन्द्रीय श्रीलङ्का, श्रीलङ्का निर्देशाङ्क: अक्षांश छैन
Invalid arguments have been passed to the {{#coordinates:}} function
पहिलो शताब्दी ५६१; १९९१; i, vi डाम्बुलाको स्वर्ण मन्दिर डाम्बुलाको गुफा मन्दिरको नामले चिनिन्छ जुन केन्द्रीय श्रीलङ्कामा अवस्थित छ । यो पहिलो शताब्दीमा बनेको विश्वास गरिन्छ ।[५४]
गालको पुरानो सहर र किल्लाहरू गाल, श्रीलङ्का निर्देशाङ्क: अक्षांश छैन
Invalid arguments have been passed to the {{#coordinates:}} function
१५५६ ४५१; १९८८; iv गालको पुरानो सहर र किल्लाहरू केन्द्रीय श्रीलङ्काको गालमा स्थित छ।[५५]
अनुराधापुराको पवित्र सहर अनुराधापुरा श्रीलङ्कानिर्देशाङ्क: अक्षांश छैन
Invalid arguments have been passed to the {{#coordinates:}} function
४औं शताब्दी २००; १९८१; i, iii, iv अनुराधापुराको पवित्र सहर श्रीलङ्काको एतिहासिक धरोहर हो ।[५६]
क्यान्डीको पवित्र सहर क्यान्डी, श्रीलङ्का निर्देशाङ्क: अक्षांश छैन
Invalid arguments have been passed to the {{#coordinates:}} function
१५४१ ४५०; १९८८; iv, vi क्यान्डीको पवित्र सहर श्रीलङ्काको एतिहासिक धरोहर हो ।[५७]
सिंहराजा वन्यजन्तु आरक्ष दक्षिणी श्रीलङ्का निर्देशाङ्क: अक्षांश छैन
Invalid arguments have been passed to the {{#coordinates:}} function
१५४१ ४०५; १९८८; ix, x सिंहराजा वन्यजन्तु आरक्ष श्रीलङ्काको प्राकृतिक सम्पदा हो ।[५८]
श्रीलङ्काका केन्द्रीय पहाडी इलाकाहरू क्यान्डी, श्रीलङ्का निर्देशाङ्क: अक्षांश छैन
Invalid arguments have been passed to the {{#coordinates:}} function
१५४१ १२०३; २०१०; ix, x श्रीलङ्काका केन्द्रीय पहाडी इलाकाहरू श्रीलङ्काको प्राकृतिक सम्पदा हो ।[५९]

सन्दर्भ सामग्रीहरू

  1. "Number of World Heritage Properties by region", UNESCO, अन्तिम पहुँच १० सेप्टेम्बर २०११ 
  2. "Composition of macro geographical (continental) regions, geographical sub-regions, and selected economic and other groupings", Geographical region and composition of each region, United Nations Statistics Division, २०१०, अन्तिम पहुँच २० अक्टोबर २०११ 
  3. "World Heritage List", UNESCO, अन्तिम पहुँच २८ मे २०१० 
  4. "Number of World Heritage properties inscribed each Year", UNESCO, अन्तिम पहुँच ८ सेप्टेम्बर २०११ 
  5. "Historic Mosque City of Bagerhat", UNESCO, अन्तिम पहुँच २८ मे २०१० 
  6. "Ruins of the Buddhist Vihara at Paharpur", UNESCO, अन्तिम पहुँच २८ मे २०१० 
  7. "The Sundarbans", UNESCO, अन्तिम पहुँच २८ मे २०१० 
  8. "Agra Fort", UNESCO, अन्तिम पहुँच २८ मे २०१० 
  9. "Ajanta Caves", UNESCO, अन्तिम पहुँच २८ मे २०१० 
  10. "Buddhist Monuments at Sanchi", UNESCO, अन्तिम पहुँच २८ मे २०११ 
  11. "Champaner-Pavagadh Archaeological Park", UNESCO, अन्तिम पहुँच २८ मे २०१० 
  12. "Chhatrapati Shivaji Terminus (formerly Victoria Terminus)", UNESCO, अन्तिम पहुँच २८ मे २०१० 
  13. "Churches and Convents of Goa", UNESCO, अन्तिम पहुँच २८ मे २०१० 
  14. "Elephanta Caves", UNESCO, अन्तिम पहुँच २८ मे २०१० 
  15. "Ellora Caves", UNESCO, अन्तिम पहुँच २८ मे २०१० 
  16. "Fatehpur Sikri", UNESCO, अन्तिम पहुँच २८ मे २०१० 
  17. "Six new sites inscribed on World Heritage List", UNESCO, अन्तिम पहुँच २३ जुन २०१४ 
  18. "Great Living Chola Temples", UNESCO, अन्तिम पहुँच २८ मे २०१० 
  19. "Group of Monuments at Hampi", UNESCO, अन्तिम पहुँच २८ मे २०१० 
  20. "Group of Monuments at Mahabalipuram", UNESCO, अन्तिम पहुँच २८ मे २०१० 
  21. "Group of Monuments at Pattadakal", UNESCO, अन्तिम पहुँच २८ मे २०११ 
  22. "Hill Forts of Rajasthan", UNESCO, अन्तिम पहुँच २५ जुन २०१३ 
  23. "Humayun's Tomb, Delhi", UNESCO, अन्तिम पहुँच २८ मे २०१० 
  24. "Kaziranga National Park", UNESCO, अन्तिम पहुँच २८ मे २०१० 
  25. "Keoladeo National Park", UNESCO, अन्तिम पहुँच २८ मे २०१० 
  26. "Khajuraho Group of Monuments", UNESCO, अन्तिम पहुँच २८ मे २०१० 
  27. "Mahabodhi Temple Complex at Bodh Gaya", UNESCO, अन्तिम पहुँच २८ मे २०१० 
  28. "Manas National Park", UNESCO, अन्तिम पहुँच २८ मे २०१० 
  29. "Mountain Railways of India", UNESCO, अन्तिम पहुँच २८ मे २०१० 
  30. "Decision - 29COM 8B.31 - Extension of Properties Inscribed on World Heritage List (Mountain Railways of India)", UNESCO, अन्तिम पहुँच २८ मे २०१० 
  31. "Decision - 32COM 8B.28 - Examination of nomination of natural, mixed and cultural proprerties to the World Heritage List - Kalka Shimla Railway, Extension of Mountain Railways of India (INDIA)", UNESCO, अन्तिम पहुँच २८ मे २०१० 
  32. "Nanda Devi and Valley of Flowers National Parks", UNESCO, अन्तिम पहुँच २८ मे २०१० 
  33. "Qutb Minar and its Monuments, Delhi", UNESCO, अन्तिम पहुँच २८ मे २०१० 
  34. "Red Fort Complex", UNESCO, अन्तिम पहुँच २८ मे २०१० 
  35. "Rock Shelters of Bhimbetka", UNESCO, अन्तिम पहुँच २८ मे २०१० 
  36. "Sundarbans National Park", UNESCO, अन्तिम पहुँच २८ मे २०१० 
  37. "Sun Temple, Konârak", UNESCO, अन्तिम पहुँच २८ मे २०१० 
  38. "Taj Mahal", UNESCO, अन्तिम पहुँच २८ मे २०१० 
  39. "The Jantar Mantar, Jaipur", UNESCO, अन्तिम पहुँच २८ मे २०११ 
  40. "Western Ghats", अन्तिम पहुँच ३ जुलाई २०१२  |deadurl= प्यारामिटर ग्रहण गरेन (सहायता)
  41. http://whc.unesco.org/en/list/922
  42. "Chitwan National Park", UNESCO, अन्तिम पहुँच २८ मे २०१० 
  43. "Kathmandu Valley", UNESCO, अन्तिम पहुँच २८ मे २०१० 
  44. "Lumbini, the Birthplace of the Lord Buddha", UNESCO, अन्तिम पहुँच २८ मे २०१० 
  45. "Sagarmatha National Park", UNESCO, अन्तिम पहुँच २८ मे २०१० 
  46. "Archaeological Ruins at Moenjodaro", World Heritage Sites, UNESCO, अन्तिम पहुँच ७ सेप्टेम्बर २०१२ 
  47. "Taxila", World Heritage Sites, UNESCO, अन्तिम पहुँच ७ सेप्टेम्बर २०१२ 
  48. "Buddhist Ruins of Takht-i-Bahi and Neighbouring City Remains at Sahr-i-Bahlol", World Heritage Sites, UNESCO, अन्तिम पहुँच ७ सेप्टेम्बर २०१२ 
  49. "Fort and Shalamar Gardens in Lahore", World Heritage Sites, UNESCO, अन्तिम पहुँच ७ सेप्टेम्बर २०१२ 
  50. "Historical Monuments at Makli, Thatta", World Heritage Sites, UNESCO, अन्तिम पहुँच ७ सेप्टेम्बर २०१२ 
  51. "Rohtas Fort", World Heritage Sites, UNESCO, अन्तिम पहुँच ७ सेप्टेम्बर २०१२ 
  52. "Polonnaruwa", World Heritage Sites, UNESCO, अन्तिम पहुँच ७ सेप्टेम्बर २०१२ 
  53. "Sigiriya", World Heritage Sites, UNESCO, अन्तिम पहुँच ७ सेप्टेम्बर २०१२ 
  54. "Golden Temple of Dambulla", World Heritage Sites, UNESCO, अन्तिम पहुँच ७ सेप्टेम्बर २०१२ 
  55. "Old Town of Galle and its Fortifications", World Heritage Sites, UNESCO, अन्तिम पहुँच ७ सेप्टेम्बर २०१२ 
  56. "Sacred City of Anuradhapura", World Heritage Sites, UNESCO, अन्तिम पहुँच ७ सेप्टेम्बर २०१२ 
  57. "Sacred City of Kandy", World Heritage Sites, UNESCO, अन्तिम पहुँच ७ सेप्टेम्बर २०१२ 
  58. "SinharajaForest Reserve", World Heritage Sites, UNESCO, अन्तिम पहुँच ७ सेप्टेम्बर २०१२ 
  59. "Central Highlands of Sri Lanka", World Heritage Sites, UNESCO, अन्तिम पहुँच ७ सेप्टेम्बर २०१२ 

बाह्य कडीहरू